احوص بن فضل غلابیاحوص بن فضل غلابی، از تجار بغداد در قرن سوم قمری بود. به‌جهت این‌که به علی بن محمد بن فرات وزیر المقتدی عباسی پناه داد، وی را قاضی بصره و اهواز کرد. ۱ - معرفی اجمالیابوامیّه، احوص بن فضل بن معاویة بن غسّان غلابی، در بغداد به تجارت خز مشغول بود. هنگامی که علی بن محمد بن فرات از وزارت برکنار شد و خلیفه المقتدی او را خواست، نزد احوص پنهان شد و به او گفت: «اگر دوباره وزیر شوم، چه می‌خواهی برایت انجام دهم؟» احوص پاسخ داد: «مرا به یکی از منصب‌های دولتی بگمار!» چندی بعد، خلیفه از ابن فرات خشنود شد و او را به وزارت بازگرداند. احوص نزدش رفت و از او خواست او را به کاری بگمارد. ابن فرات به او گفت: «وای برتو! فرمانداری، امارت، سرداری سپاه، دبیری، ریاست شرطه و دیگر اعمال دولتی از تو ساخته نیست؛ پس تو را به چه کاری بگمارم؟! » پاسخ داد: «نمی‌دانم.» گفت: «تو را به منصب قضا می‌گمارم.» و او را قاضی بصره، اهواز و واسط کرد. احوص کم سواد بود، ولی پاکدامنی و درویشی‌اش اثر کم سوادی‌اش را می‌پوشاند. هنگامی که ابن فرات دوباره به او غضب شد، امیر بصره، احوص را دستگیر و زندانی کرد. او همچنان در زندان ماند تا از دنیا رفت. ابن جوزی می‌گوید: «تا جایی که می‌دانیم، او تنها قاضی‌ای است که در زندان درگذشته است». [۱]
ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۶، ص۱۱۶.
۲ - پانویس
۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۷۱. |